JAMILA'S MEMO: Tusikilizane, ama?

On my memo, allow me to use the language that is most used in political rallies… sijui kama tumeelewana… from now on, it’s Kiswahili.

Wakati wa kampeni, ahadi chungu nzima hutolewa. Tutatenga, tutapanga, tutatimiza ni matamshi ambayo hutolewa sana wakati huo.

Kuna sababu tofauti za kuchagua viongozi hapa nchini Kenya: kabila la kiongozi huyo, chama chake cha kisiasa, ama eneo analotoka. 

Lakini sababu muhimu zaidi ni ahadi zinazotolewa. Wananchi wakiwa na matumaini yatatimizwa iwapo viongozi wanaotoa ahadi hizo watachaguliwa.

Ila kuna changamoto kubwa ambayo hujitokeza punde tu uchaguzi unapokamilika; ahadi inapuuzwa. Hakuna mipango ya kuzitimiza—yaani mambo yalikwishia katika kuweka ahadi wakati wa kampeni. Hakuna plan baadaye.

Na ahadi zisipotimizwa mara ya kwanza, watu wanaambiwa tupeni muda zaidi, tutatimiza. Tulipata mambo yakiwa mabaya sana. Itatuchukua muda kuyarekebisha. Watu wanatulia tena. Ahadi zingine zinavunjwa, hakuna maelezo yanayotolewa. Ila baada ya muda, inadhihirika kuwa hizi zilikuwa tu story za jaba.

Na muda unavyoendelea kuyoyoma, athari za ahadi kutotimizwa zinaanza kudhihirika. Wananchi wanachoka kusikia maneno yale yale ambayo yanaanza kupoteza maana. Na maneno ya kiongozi yanapoanza kutodhaminiwa, ni ishara ya hatari kubwa.

Sauti za minung’uniko ya wananchi zinaanza kusikika. Walioko uongozini wanaona hawa ni wachache, tuwapuuze. Ni kelele za chura.

Lakini baada ya muda, wachache wanakuwa wengi. Na kisha sauti za minung’uniko zinaendelea kuongezeka na kupazwa zaidi. Wanaozungumza ni watu tofauti—wakubwa kwa wadogo—wanaotoka sekta mbali mbali. Sauti ni tofauti lakini ujumbe ni ule ule: tunachoshwa na jinsi mambo yanavyoendeshwa, tunachoshwa sana. Hali yetu ilikuwa bora awali, ila sasa ni kuhangaika.

Ila wanaendelea kupuuzwa na viongozi. Miradi mipya inazinduliwa. Hakuna maelezo kuhusu ilikotoka miradi hii na kwanini inazinduliwa. Itamfaidi nani? Mara nyingi maelezo ni fiche, hayaelezwi kwa umma. Wananchi hao wanatarajiwa kukubali tu na kunyamaza. Wanaambiwa kelele zenu za kukataa kila kitu zimezidi.

Wakati mwingine yanayozinduliwa yananuiwa kutatua tatizo ambalo sio la dharura, ama ukipenda it’s not a priority. Kwa Kiingereza wanasema if it ain’t broken, why fix it? Maswala ambayo yanahitaji kuangaziwa ni mengi sana. Mbona hakuna juhudi zinazoelekezwa huko?

Iwapo mfumo wa afya uliokuwa unatumika kwa muda mrefu ulikuwa na kasoro fulani, tatua hiyo. Na iwapo mfumo wa malipo ya masomo ya vyuo vikuu uliokuwa ukitumika ulikuwa na changamoto za hapa na pale, zitatuliwe. Sio kubadilisha kila kitu. Ama iwapo kuna mabadiliko, yafanywe kwa taratibu na kupewa muda wa kutosha, sio kuamka tu na kusema tunabadilisha—mpende msipende.

Uongozi sio wa kila mtu. Kuchukua majukumu ya uongozi ni jambo kubwa sana. Na ni muhimu kama kiongozi uwe unafikiria uzito wa majukumu hayo. Kuna watu wanaokuangalia wakitarajia utabadilisha maisha yao.

Muda wa uongozi sio mrefu. Wanaochaguliwa wana muda mfupi sana kufanya kazi, kuwahudumia waliowachagua, kuleta mabadiliko na kutimiza ahadi. Lakini iwapo muda unapotezwa, ahadi zinavunjwa na wananchi wanaonekana kupuuzwa, kuna hatari kubwa.

Ama ni sisi wananchi ambao tunachagua viongozi kwa sababu katiba inatupasa kufanya hivyo, na sio kwa sababu tunawachagua kuleta mabadiliko. Wakuje wamalize muda wao, waondoke, kisha tuchague wengine kipindi kingine cha uchaguzi kitakapowadia… and the cycle continues.